Abstract

Yunus Emre tarihe mal olmuş, aşk ve gönül ehli, mutasavvıf, şairdir. Şiirleri etkili, içli, duygulu, anlamlı, düşündürücüdür. Asırlardır etkisi süregelen şiirlerinde bazen tezat (karşıt) düşüncelere yer vererek doğruyu, hakikati güçlü bir tarzda ifade eder. Dertli, hüzünlü, çilekeş haliyle, halktan her kesimin anlayacağı şiir dilini, saf, arı, duru Türkçe ile kullanır, kabul görür. Kişiden topluma yönelen yapıcı, sevgi temelli uslubuyla insanları hakikate, İlahi Aşk’a çağırır. Necib Fazıl yaşadığı çağın, insanlığın, sistemlerin, ülkenin, toplumun bunalım, buhran ve sorunlarıyla, çalkantılarla yaşar, arayış içindedir, İslam’a yönelir, tasavvufla, bir Mürşid-i Kamil ile buluşur. Çarpık anlayışlara, yapılara meydan okur. Şiir dili anlaşılır, akıcı, sadedir. Toplumun günlük kullandığı kelimeleri seçer. Akla gelmeyen şekilde ve manalarla kelimelere birkaç yükler. Aşk, şevk, heyecan, hareket, coşku, sevgi ve samimiyet şiirlerinde açıkça görülür. Sanatını maharetle, ustalıkla, cesaretle kullanarak zihinleri, akılları kalpleri, kitleleri harekete geçirir.Her iki şahsiyetin tezat ( karşıtlık) sanatını kullanarak açık,seçik, net, belirgin, doğru bir şekilde hakikati ifade ettikleri görülür. Kritik Analitik Düşünme açık, mantıklı, tutarlı,doğru, güvenilir,etkili,ikna edici bileşenler üzerine bina edilir. Söz konusu bileşenler her iki mümtaz şahsiyetin şiirlerinde yer alır. Şiirler İslam inancına, varoluş sırrına, yaratılış gerçeği üzerine bina edilir. Sağduyu sahibi duruşları, çizgileri düşüncelerinin doğruluğunu teyit eder. Bu nedenle hakikat vurgusu muhataplarında kamilen karşılık bulur. Tezat (zıtlık-karşıtlık) düşüncesinin birlikte verildiği mısralar, kişiye doğrudan tesir eder. Tezat, varoluşun, yaratılışın, hakikatin asli unsuru ve hikmetidir. “Tezat”, gece-gündüz, iyi-kötü, mümin-kafir, melek-şeytan, Cennet- Cehennem gibi varlıklar, kavramlar, olaylar Kuran’da çokça zikredilir. Bu yöntem Yaratıcı’nın kullara çağrısında kullanılır. Zıddı olmayan tek varlık, hakikat Allah

References

Arslan, Adem. Necip Fazıl’ın Poetikası, Şiir Dili ve Üslûbu, Uluslararası Necip Fazıl Kısakürek Sempozyumu, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, 2013.

Aytaş, Gıyasettin, Yunus’u Anlamak ya da Kendi Dilinden Yunus, Türk Yurdu, S: 297, Mayıs 2012.

Ayvazoğlu, Beşir. Yunus Emre Kitabı, (Aksaray: Aksaray Valiliği Kültür Yayınları, 2017)

Baz, İbrahim. Necip Fazıl Kısakürek ve Tasavvuf, Tasavvuf, İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, 2003, c. IV, S: 10.

Ceylan, Ömür. "Yunus Vardır Hep Yunus'tan İçeri" Yunus'ta "Söz’ün Derinliği, X. Uluslararası Yunus Emre Sevgi Bilgi Şöleni 6-8 Mayıs 2010.

Coşan, M.Esad. Tarihi ve Tasavvufi Şahsiyetler, (İstanbul: Server İletişim, 2008) 

Çetin, Nuran. Necip Fazıl’ın Abdülhakim Arvâsî’yi Tanıması Ve Tasavvufî Düşünceleri, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/11 Fall 2014, p. 171-192, Ankara.

Elder, Linda ve Paul, Richard. İyi Düşün İyi Yaşa: 30 Günde Kritik Düşünme, (İstanbul: Server Yayınları, 2022)

Enginün, İnci. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, (İstanbul: Dergah Yayınları, 2008)

Kaplan, Ramazan. Necip Fazıl’ın Şiirinde ‘Varlık’ın Metafizik Dünyası (1922-1939), Hece (Necip Fazıl Özel Sayısı), S. 97, Ocak 2005.

Karakoç, Sezai. Necip Fazıl’ın Şiiri III, Edebiyat Yazıları II, (İstanbul: Diriliş Yayınları, 1986)

Kısakürek Necip Fazıl. Başbuğ Velîlerden 33 Altun Silsile, (İstanbul: Büyük Doğu Yay., 1998)

Kısakürek, Necip Fazıl. Batı Tefekkürü ve İslam Tasavvufu, (İstanbul: Büyük Doğu Yay., 2008)

Kısakürek, Necip Fazıl. Çile, (İstanbul: Büyük Doğu Yayınları, 2010)

Kısakürek, Necip Fazıl. O ve Ben, (İstanbul: Büyük Doğu Yay., 1997)

Kısakürek, Necip Fazıl. Son Devrin Din Mazlumları, (İstanbul: Büyük Doğu Yayınları, 1996)

Kocahanoğlu, Osman Selim, Türk Edebiyatında Necip Fazıl Kısakürek l Hayatı-Sanatı-Çilesi, (İstanbul: Ağrı Yayınları, 1983)

Kürüm, Esra ve Furtun Serkan. “Her Şey Zıddıyla Kaimdir” Necip Fazıl, Çile Ve Zıtlar Dünyası, Gazi Türkiyat, Güz 2016/19: 73-94

Mevlânâ Celâleddin Rûmî, Mesnevî, Çev. Veled İzbudak, (İstanbul: MEB Yayınları 1991), c. III, s. 260, b.3193-3199.

Miyasoğlu, Mustafa. Necip Fazıl Kısakürek, (Ankara: Akçağ Yay., 1999)

Okay, Orhan. “Necip Fazıl Kısakürek” Maddesi, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (Ankara: TDV, 2002), 425. cild, s: 485-488.

Reyhanoğulları, Gökhan. Necip Fazıl Kısakürek’in Poetikasını “Şiirde Anlam Sorunu” Bağlamında Okumak: Anlam’ın “Ben” Döngüsü, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi 22, 1 (2018) 155-183.

Saltık, Eylem. Çile’den Hareketle Necip Fazıl Kısakürek’in Anlam Dünyası, Erdem, S.68.

Sarıkaya, Meliha Yıldıran ve Durmuş, İsmail. “Tezat” Maddesi, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (İstanbul: TDV, 2012), 41. cild, s: 58-60.

Şahin, Veysel. Necip Fazıl Kısakürek’in Şiirlerinde “Hayat ve Ölüm” Trajedisi, Erdem, 208/53, 2009.

Şen, Yusuf. Kritik Analitik Düşünme Fıkıh İlişkisi, Akademik Platform, ISCAT2015, Sakarya.

Tatçı, Mustafa. Yunus Emre Divanı, (Ankara: Akçağ Yayınları, 1991)

Tatçı, Mustafa. “Yunus Emre” Maddesi, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (İstanbul: TDV, 2013), 43. cild, s: 600-606.

Güler, Turan. Necip Fazıl Kısakürek’in Yunus Emre Adlı Tiyatro Eseri Üzerine Bir İnceleme, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 7/3, Summer 2012, p. 1311-1327, Ankara.

Yavuz, Kemal. Yunus Emre Kitabı, (Aksaray: Aksaray Valiliği Kültür Yayınları, 2017)