Abstract

Düşünmenin daha nitelikli olarak (Kritik ve Analitik yöntemle) yapılabilmesi, akıl ve kalbin kullandığı psiko-motorlardan maksimum düzeyde ve bir sistematik içerisinde yararlanmasıyla mümkün görülmektedir. Ham bilgiyi bir enerjiye, işlenmiş mamul bilgi olan idrak ve fikri, motorların ürettiği bir faydalı işe benzetecek olursak, arada kalan motorların, çıktı kalitesine olan etkisi oldukça önemli olacaktır. Bu çalışmada mühendislik disiplinlerindeki muhtelif motorlar ile sosyal bilimlerdeki psiko-motorlar, dolayısıyla Kritik ve Analitik Düşünme, arasında bir analoji kurulmuştur. Böylece, teknik bilimlerin somut çözümlerinden yola çıkılarak, sosyal bilimlerin daha soyut olan bir alanına benzeşim yoluyla sistematik bir çözüm getirilmesi amaçlanmıştır. Bir problemin Kritik ve Analitik yöntemlerle ele alınarak isabet oranı yüksek olan bir karara ulaşılması ile, bir füzenin yüksek teknoloji ve kontrol algoritmasıyla donatılarak hareketli nesnelere çok yüksek oranda isabet ettirilmesi arasında çok güçlü bir benzerlik elde edilmiştir. Bu benzerliklerin, sağlık, eğitim, ilahiyat, ekonomi gibi farklı disiplinlerde de başarıyla kullanılabildiği fark edilmiştir.

References

[1] Zinde, (2007). Kritik ve analitik düşünme, ISBN: 978-605-63043-0-9

[2] ISO 9000, Türk Standartları Enstitüsü, 2015 

[3] Karadaş, C. (2015). Akıl ve İman: Mesleye Kelami Nazar. Kelam Araştırmalar Dergisi, 13(2), 593-614

[3] A. Kamil Cihan, (2002). Düşünme, Konuşma ve Söz Üzerine, İz Yayıncılık, İstanbul, s. 46.

[4] Gök, F. B. (2021). Kur’an-ı Kerim’de eleştirel düşünme eğitimi ve ortaöğretim DKAB öğretim programları üzerine bir değerlendirme, Yayınlanmış yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.

[5] Yasin suresi, 36/68

[6] A`râf suresi, 7/179

[7] Hacc suresi, 22/46

[8] Muhammed suresi, 47/24 

[9] Esen, M. (2011). Kur’an’da Akıl-İman ilişkisi. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 52(2), ss. 85-96

[10] Erten, M. (2013). AKIL-ZEKÂ AYIRIMI BAĞLAMINDA MÜNAFIKLARIN ZİHNİYET ANALİZİ. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(4), ss. 1-21. 

[11] Teber, H. (2013). Hakikatin anlaşılmasında akıl-kalp korelasyonu epistemolojik bir yaklaşım. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4(4), 79-89.

[12] İmam Gazali, Kimyâ-i Saâdet, Bedir Yayınevi, s.21.

[13] YENİTERZİ, E. (2014). “Mevlâna’nın Mesnevî’sinde Zekâ Değerleri”. Türk Dünyası Bilgeler Zirvesi: Gönül Sultanları Buluşması, 26-28 Mayıs 2014, ss.209-229, Eskişehir.

[14] Ankebût suresi, 29/43

[15] Tirmizî, “Ḳıyâmet”, 25; İbn Mâce, “Zühd”, 31

[16] İTTİSAL başlığı, https://islamansiklopedisi.org.tr/ittisal--felsefe adresinden erişildi

[17] Bakara suresi, 2/171

[18] ÇAKMAKLI, K. (1991). Gençlik Döneminde Kimlik Arayışı, Türk Aile Ansiklopedisi, C:2, T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yay., s.564, Ankara