Abstract

Ülkemizde bir çok meyve çeşidi yetiştirilmekte ve bunların bir kısmından pekmez yapılmaktadır. Pekmez, fabrikalarda modern yöntemlerle üretilirken kırsal bölgelerde genellikle eski yöntemlerle üretilmektedir. Bu çalışmada, pekmez üretimi yapılırken meyvelerin sıkılarak suyunun elde edilmesi için meyve sıkma presi tasarlanmış ve imal edilmiştir. CAD programında meyve sıkma presinin 3B modeli oluşturulmuş, gerekli hesaplamaları yapılmış ve iskelet kısmı yapısal olarak analiz edilmiştir. Yapılan hesaplamalara göre tasarlanan meyve sıkma presi için uygun elektrik motoru ve kayış seçimi yapılmıştır. Kayış-kasnak ve vida mekanizması sayesinde kırsal bölgelerde kolayca kullanılabilecek bir tasarım ortaya çıkmıştır. İmal edildikten sonra presle elma püresi sıkılarak verimliliği incelenmiştir. Yapılan hesaplamalarda, meyve sıkma presinin 10000 N sıkma kuvveti uygulayabilmesi için 1,5 kW gücünde ve 1410 dev/dak elektrik motoru seçilmesi gerektiği bulunmuştur. Yapılan analizde iskelet yapının maksimum gerilmesi 215,33 MPa ve yer değiştirme miktarı 1,69 mm olduğu görülmüştür. İmal edildikten sonra meyve sıkma presiyle püre haline getirilmiş elma sıkılmıştır. Elma püresinin % 71 oranında sıkılarak suyunun çıkartılabildiği tespit edilmiştir.

References

[1] Yılmaz M., Pekmez ve Pekmeze Benzer Gıdalarda Taklit, Tağyiş ve Coğrafi Köken Tayini Araştırması, Basılı doktora tezi, İstanbul sanayi odası, 2019, ISBN: 978-605-137-137-5

[2] Karaca İ., Pekmez Orneklerinde Vitamin ve Mineral Tayini, Yuksek Lisans Tezi, İnonu Universitesi Sağlık Bilimleri Enstitusu, 2009, Malatya.

[3] Taşcı F., Elma Ürün Raporu 2017, Tarımsal Ekonomi Ve Politika Geliştirme Enstitüsü, 2018, Yayın No: 296, Ankara

[4] Kaya, C., Yıldız, M., Hayoğlu, İ., & Kola, O. Pekmez üretim teknikleri. GAP VI. Tarım Kongresi, 2005, 1482-1490.

[5] Şekercioğlu T., Kavramsal Tasarım Aşamalarında Bakımın Yeri ve Önemi, Mühendis ve Makine dergisi, 2019, 60 (694), 67-76.

[6] Mercin L., ve Diksoy İ.,Teknoloji ve tasarım, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları,2019,  Ankara.    (ISBN 978-975-11-4861-2)

[7] Rothbart  H.A., Mechanical Design And Systems Handbook, 2. Ed. McGraw-Hill,1985, New York.

[8] Budynas, R. G., & Nisbett, J. K.  Shigley's mechanical engineering design. McGraw-Hill Education, 2020, 879.

[9] Hasçelik ürün kataloğu. URL: https://www.mib.org.tr/uploads/UserFile/Pdf/ bb2_j03TptWY9K0xvTmufHdojBnUCGQNHrAj.pdf, Son erişim tarihi: 19.02.2020

[10] Heybeli, N., & Ertekin, C., Elma Dilimlerinin İnce Tabaka Halinde Kuruma Karakteristiği. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi, 2007, 3, 179-187.