Abstract

Nehirler canlı yaşamının devamı için vazgeçilmez tatlı su sistemleridir. Nehirlerin su kalitesi tüm canlıların sağlığı ve sürdürülebilir bir çevre açısından önemli bir parametredir. Nüfusun artması ve sanayileşmedeki gelişmelerle birlikte çoğunlukla arıtılmış atıksular için alıcı ortam olarak değerlendirilen nehirlerin su kalitesi sürekli olarak kötüleşmektedir. Nehir su kalitesinin sürekli kontrol altında tutmak için, su kalitesini belirleyen parametreler açısından kolaylıkla hesaplanabilen ve anlaşılabilir su kalitesi değerlendirme yöntemi kullanılması önem arz etmektedir. Bu çalışmada Sakarya Nehri su kalitesinin değerlendirilmesinde, nehir üzerinde kurulu 3 ayrı akım gözlem istasyonundan (Pamukova, Doğançay ve Adatepe istasyonları) 5 yıl süreyle aylık olarak alınan numunelerden elde edilen 60 aylık su kalitesi verileri kullanılmıştır. Sakarya Nehri su kalitesi sınıfları istatistiksel veri değerleme yöntemleri (Hazen, Weibull ve Logaritmik yöntemler) kullanılarak belirlenmiştir. Su kalitesi sınıfları her bir yönteme göre genel şartlar (Sıcaklık, pH, İletkenlik), oksijenlendirme (Çözünmüş Oksijen, Biyolojik Oksijen İhtiyacı, Kimyasal Oksijen İhtiyacı), nütrient (Amonyak Azotu, Nitrit Azotu, Nitrat Azotu, Toplam Kjeldahl Azotu, Toplam Fosfor) parametreleri açısından incelenmiştir. Sonuç olarak istatistiksel veri değerleme yöntemlerinin karar vericiler için yüzeysel su kalitesi sınıflandırma amacıyla kullanımının önemli ve pratik bir yöntem olduğu anlaşılmıştır.

References

[1] Ewaid SH, Abed SA, Kadhum SA. Predicting the Tigris River water quality withinBaghdad, Iraq by using water quality index and regression analysis. Environ TechnolInnov 2018; 11: 390–398.
[2] Nguyen TT, Keupers I, Willems P. Conceptual river water quality model with flexiblemodel structure. Environ Model Softw. Epub ahead of print 2018. DOI:10.1016/j.envsoft.2018.03.014.
[3] Noori R, Berndtsson R, Hosseinzadeh M, et al. A critical review on the application of theNational Sanitation Foundation Water Quality Index. Environ Pollut 2019; 244: 575–587.
[4] Ponsadailakshmi S, Ganapathy Sankari S, Prasanna SM, et al. Evaluation of water qualitysuitability for drinking using drinking water quality index in Nagapattinam district, TamilNadu in Southern India. Groundw Sustain Dev 2018; 6: 43–49.
[5] Tripathi M, Singal SK. Use of Principal Component Analysis for parameter selection fordevelopment of a novel Water Quality Index: A case study of river Ganga India. EcolIndic 2019; 96: 430–436.
[6] Dede ÖT, Sezer M. Aksu Deresi Su Kalitesinin Belirlenmesinde Kanada Su Kalitesiİndeks (CWQI) Modelinin Uygulanması. Gazi Üniversitesi Mühendislik-MimarlıkFakültesi Derg 2017; 32: 909–917.
[7] Isik S, Dogan E, Kalin L, et al. Effects of anthropogenic activities on the Lower SakaryaRiver. Catena 2008; 75: 172–181.
[8] Şengörür B, İsa D. Sakarya Nehri’ne Ait Su Kalite Gözlemlerinin Faktör Analizi. Turk JEngin Env Sci 2001; 25: 415–425.
[9] Anıl Kızılaslan M, Sağın F, Doğan E, et al. Aşağı Sakarya Nehri akımlarının yapay sinirağları ile tahmin edilmesi. SAU J Sci 2014; 18: 99–103.
[10] Atalay A. Sakarya Nehri’nin Aylık ve Yıllık Akım Değerlerinin İstatistiksel Analizi veYağış Tutarları ile Korelasyonu. Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2008.
[11] Orman ve Su İşleri Bakanlığı. Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği. 2012.