Abstract

Bu çalışma, Türkiye’deki raylı sistem altyapılarının aktif fay hatları ile olan kesişim noktalarını inceleyerek deprem riski altındaki bölgelerde kırılganlık değerlendirmesi yapmaktadır. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanılarak, raylı sistem bileşenlerinin 500 metre ve 1000 metre mesafedeki aktif fay hatlarıyla olan ilişkisi detaylandırılmış, toplamda 859 ve 1404 kesişim noktası belirlenerek kritik risk altında olabileceği ortaya koyulmuştur. Ayrıca, köprü ve tünellerin zemin sıvılaşması ve yer değiştirme gibi risk faktörlerine karşı savunmasız olabileceği ve kesişim sayıları ile yüksek hızlı tren hatları, köprüler ve tünellerin sismik tehlikelere karşı önlem alınması gerekli raylı sistem altyapıları olduğu vurgulanmıştır. Araştırma, afet yönetimi kapsamında bu kritik altyapıların risk azaltma stratejilerinin geliştirilmesini önermekte, gelecek çalışmalar için CBS ve Yapı Bilgi Modellemesi (BIM) entegrasyonu ve yapay zekâ tabanlı risk değerlendirme modellerinin ulaşım sürekliliği ve toplumsal güvenliği sağlamak adına ileriye dönük çözüm önerilerinin daha geniş ve detaylı bilgiler sunacağını belirtmiştir.

References

[1] İskender H. Establishment of modern disaster management in Turkey: Operational improvements. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi 2021; 1(52): 243–255. doi: 10.17498/kdeniz.1019340.

[2] Gerdan S. GIS-based decision-support system applications in disaster management. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 2018;25(3):961–979. doi: 10.18657/yonveek.306383.

[3] Öcal A. Disaster management in Turkey: A spatial approach. International Journal of Disaster Risk Management, 2021;3(1):15–22. doi: 10.18485/ijdrm.2021.3.1.2.

[4] Rúa E, Comesaña-Cebral L, Arias P, Martínez-Sánchez J. A top-down approach for a multi-scale identification of risk areas in infrastructures: particularization in a case study on road safety. Eur. Transp. Res. Rev., 2022;14(1):39. doi: 10.1186/s12544-022-00563-0.

[5] Urlainis A, Shohet IM. A comprehensive approach to earthquake-resilient infrastructure: integrating maintenance with seismic fragility curves. Buildings, 2023;13(9):2265. doi: 10.3390/buildings13092265.

[6] Yu X, Jiang B, Jing H. Analysis of rail–bridge interaction of a high-speed railway suspension bridge under near-fault pulse-type earthquakes. Transportation Safety and Environment, 2024;6(3):tdad032. doi: 10.1093/tse/tdad032.

[7] Xing H, Liu Y, Sun X. Exceeding probability analysis for rail of high-speed railway under seismic excitations. RS, 2023;2(4):413–430. doi: 10.1108/RS-08-2023-0027.

[8] Xhaferaj I, Lako A, Shkodrani N. Seismic risk assessment of simply supported girders bridges. Civil and Environmental Engineering, 2023; 19(1):30–38. doi: 10.2478/cee-2023-0003.

[9] Wei B, Li C, Wang P, Jiang L, Wang T. The seismically induced failure sequence of multiple components of high-speed railway bridges under different earthquake intensities. J. vibroeng., 2020; 22(7):1629–1647. doi: 10.21595/jve.2020.21280.

[10] He J, Huang Y. Empitical vulnerability analysis of railway bridge seismic damage based on 2022 Menyuan earthquake. CEJ, 2023;33(3):370–382. doi: 10.14311/CEJ.2023.03.0028.

[11] Xu H, Xu J, Sun R, Pu H, Cheng Y. Rapid assessment and classification for seismic damage of mountain tunnel based on concentric circle method. Shock and Vibration, 2021;2021(1): 9944797. doi: 10.1155/2021/9944797.

[12] Kwon SY, Yoo M. A Study on the dynamic behavior of a vertical tunnel shaft embedded in liquefiable ground during earthquakes. Applied Sciences, 2021;11(4):1560. doi: 10.3390/app11041560.

[13] Dong Z, Kuo C, Yin J, Wen S, Liu G, Gou Y. Examination of longitudinal seismic vulnerability of shield tunnels utilizing incremental dynamic analysis. Front. Earth Sci., 2021;9:779879. doi: 10.3389/feart.2021.779879.

[14] Chen J. Research on railway tunnel risk control method based on data minings. in Sixth International Conference on Advanced Electronic Materials, Computers, and Software Engineering (AEMCSE 2023), L. Yang and W. Tan, Eds, Shenyang, China: SPIE, Aug. 2023, p. 93. doi: 10.1117/12.3004917.

[15] Li C, Chen W, Zhao W,Suzuki T, Shishikura Y. A Study on seismic isolation of shield tunnel using quasi‐static finite element method. Shock and Vibration, 2019;2019(1):6209409. doi: 10.1155/2019/6209409.

[16] Cao Y, Lan H, Li L. Disaster risk assessment for railways: Challenges and a sustainable promising solution based on BIM+GIS. Sustainability,2023;15(24):16697. doi: 10.3390/su152416697.

[17] Krutphong K, Tang J, Leelawat N. Development of a disaster risk profile in the public healthcare system durıng flood situaiıon: A case study of Nakhon Sawan City Municipality, Nakhon Sawan Provınce, Thailand’, presented at the DISASTER MANAGEMENT 2021, Rome, Italy, Dec. 2021, pp. 191–201. doi: 10.2495/DMAN210151.