Abstract

Küçük Menderes havzasındaki verimli topraklar ve uygun iklim şartları, yılda birden fazla ürün ekimini mümkün kılmaktadır. Bu durum sulama suyuna olan ihtiyacı ve talebi artırmaktadır. Diğer yandan iklim değişikliği nedeniyle artan sıcaklıklar ve azalan yağışlar, havzadaki akışların 1983 öncesine göre %30 azalmasına yol açmıştır. Havzada Beydağ Barajının tamamlandığı 2007 yılına kadar, sulama suyu ihtiyacının neredeyse tamamı yer altı suyu (YAS) kuyularından pompajla karşılanmaktaydı. Havzada inşa edilen barajların havzaya olan etkilerini incelemek amacıyla havzanın bütününe yayılmış olan 7 baraja ait güncel hidrolojik veriler kullanılarak havzanın tamamındaki akışa geçen su hesaplanmıştır. Bu akım ile havzanın çıkışındaki akım gözlem istasyonu verileri kullanılarak yer altı suyunun beslenim miktarı ve akış-süzülme katsayısı hesap edilmiştir. Başta Beydağ barajı olmak üzere inşa edilen 7 barajın havzaya ilave su katkısı ve barajların yer altı suyu beslenimine etkisi belirlenmiştir. Barajların inşasıyla birlikte Ege Denizine boşalan 44 hm3 suyun havzada kalmasını sağlanmış olsa da YAS besleniminin yaklaşık 80 hm3 azaldığı, Ödemiş-Tire alt havzasında barajlardan sulama yapan çiftçilerin hektar başına su haklarının barajlardan önceki duruma göre 3 kat arttığı, ancak aynı havzada YASna bağlı olarak sulama yapan çiftçilerin ise emniyetli rezervden alacağı suyun ise %39 oranında azaldığı sonucuna ulaşılmıştır. 

References

DSİ (Muhtelif yıllar). Akım Yıllıkları.
EIE (Muhtelif yıllar). Akım Yıllıkları.
DSİ (1982). Küçük Menderes Havzası Master Planı Raporu.
DSİ (2008). Ödemiş Beydağ Sulamasının 3996 sayılı "Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkındaki Kanun" uyarınca gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalar kapsamında Yüksek Planlama Kuruluna Eylül 2008’de yapılan sunumlar.
DSİ (2009). Ödemiş Rahmanlar Projesi Rahmanlar Barajı ve Sulaması Fizibilite Raporu
DSİ (2012). DSİ 2. Bölge Müdürlüğü 2013 Yatırım Programına Teklif Edilen Küçük Menderes Havzası Barajları Kalkınma Bakanlığı Bilgilendirme Toplantısı Sunumu (02.10.2012). 
DSİ (2013). DSİ 2. Bölge Müdürlüğü 2013 Yatırım Programına Teklif Edilen Küçük Menderes Havzası Barajları Kalkınma Bakanlığı Bilgilendirme Toplantısı Sunumu (11.07.2013). 
DSİ (2016). ‘’Küçük Menderes Havzası Master Plan Nihai Raporu’’ Ankara: DSI Genel Müdürlüğü, Etüt, Planlama ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı.
DSİ (2019). Yer altı beslemesi ve yeraltı barajları basın bilgilendirmesi (https://supolitikalaridernegi.org/2019/05/06/turkiyenin-ilk-suni-yeraltisuyu-besleme-tesisinde-calismalar-devam-ediyor/, 3 Kasım 2020 tarihinde ulaşılmıştır. Aynı haber dsi.gov.tr sitesinde yayımlanmış olup ilgili bilgiye 19.03.2019 tarihinde ulaşılmıştır).
DSİ (2020). İzmir 2. Bölge Müdürlüğü İşletmedeki Sulama Tesisleri (http://bolge02.dsi.gov.tr/isletmedekitesisler/sulama-tesisleri, 13.10.2020 tarihinde ulaşılmıştır). 
İZSU (2019). İçmesuyu amaçlı açılan kuyular ve yatırım tutarları (https://www.izsu.gov.tr/tr/HaberDetay/14017?AspxAutoDetectCookieSupport=1 14 Ekim 2020 tarihinde ulaşılmıştır.). 
JICA (1996) Küçük Menderes Havzası Sulama Projeleri Çalışması, 3 Cilt.
Kazanasmaz, E. (2014) Kentimiz ve çevresinin yeraltı suyu kaynakları, yeraltı suyu kirletici etkenler ve su kıtlığı riski. TMMOB İzmir Kent Sempozyumu sayfa: 323-332.
Murathan, A., (2015).İzmir Kenti Sürdürülebilir Yeraltısuyu Yönetimi Sorunlar ve Çözüm Önerileri Raporu: Tmmob Jeoloji Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, İzmir.
Muslu, G., (2005). Küçük Menderes Havzası’nın Beşeri ve İktisadi Coğrafyası, Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 469s.
Patel, A. S. and Shah, D. L. (2009). Water Management, Conservation, Harvesting and Artificial Recharge. New Age International Pvt Ltd Publishers.
Şahin, Y., Baba, A., Tayfur G., (2020, Küçük Menderes Havzasındaki Barajlar ve Tarımsal GelişmeyeOlan Katkıları, İklim Değişikliği ve Çevre, 5, (2) 16–23.
Stefano, L. (2014). The Ebro Basin An example of the evolution of polycentric gavernance arrangements. Basins Under Pressure: The Ebro Basin Edited by Edoardo Borgomeo. Global Water Forum.  
Tezcan, L. ve Toklu, M. (2005). Beydağ Barajı temel kazı çukuruna gelecek sızıntı suyu hesabının Modflow modellemesi yapılarak hesap edilmesi (Yayımlanmamış rapor). 
Şahin, Y., Baba, A. Ve Tayfur, G. (2018). Küçük Menderes Havzası Su Kaynaklarının Sürdürülebilirliği. DÜMF Mühendislik Dergisi 9:2, 955-962.
Peksezer, A. (2010). Artificial Recharge of Groundwater in the Küçük Menderes River Basin, Jeoloji Müh. Bölümü, Master Tezi, ODTÜ.
Vardar, S., (2013). Küçük Menderes Havzası Doğu Bölümünün Fiziki Coğrafyası, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.doi:10.1126/science.1132027
Yağbasan, Ö., (2016). Impacts of climate change on groundwater recharge in Kucuk Menderes River Basin in Western Turkey. GEODINAMICA ACTA , vol.28, no.3, 209-222.
Yazıcıgil, H., Doyuran, V., Karahanoğlu, N.,Yanmaz, M., Çamur, Z., Toprak, V., Rojay, B., Yılmaz K.K., Şakıyan, J., Süzen, L., Yeşilnacar, E., Gündoğdu, A., Pusatlı, T., and Tuzcu, B., (2000). “Investigation and Management of Groundwater Resources in Küçük Menderes River Basin under the scope of Revised Hydrogeological Studies”, Final Report: Vol. I: Main Report, Vol. II: Meteorology and Hydrology, Vol. III: Geology, Vol. IV: Groundwater Database, Vol. V: Hydrogeology, Vol. VI: Groundwater Chemistry, Quality and Contamination, Vol. VII: Groundwater Flow Model Project, Project no: 98-03-09-01-01. Middle East Technical University, Ankara.
Yilmaz. D., Babuccu. F., Batmaz. S. and Kavruk. F. (2007). “Liquefaction analysis and soil improvement in Beydag dam.” Geotech. Geol. Eng., 26: 211-224.