Abstract

Bu çalışmada, Türkiye İçin Yeni Bir Deprem Enerjisi Azalım Bağıntısının Geliştirilmesi amacıyla kullanılan zemin ortamda kaydedilmiş deprem ivme kayıtlarındaki zemin etkisinin giderilmesi işlemi anlatılmaktadır. Depreme dayanıklı yapı tasarımındaki en önemli parametrelerden biri, depremin yatay yer ivmesi değeridir. Sismik enerjinin mesafeye göre azalımını ifade eden bu parametre, deprem enerjisi azalım bağıntıları yardımıyla hesaplanmaktadır. Deprem enerjisi azalımı konusundaki ampirik bağıntılar türetilirken ivme kayıtlarındaki zemin etkisinin giderilmesi gerekir.  Türkiyede ölçülmüş kuvvetli yer hareketi kayıtları, kuyu içi sismik deneyi ve ProShake bilgisayar programı kullanılarak gerçekleştirilen ters evrişim işlemi çalışmada kullanılan başlıca materyal ve yöntemlerdir. Türkiyede meydana gelen deprem kayıtlarının zemin etkisinden arındırılabilmesi için:  ivmeölçer istasyonlarında sondaj kuyusu açılmıştır. Zemine ait kuyu loğu hazırlanmış ve düşey kuyu yöntemiyle zemindeki tabakaların dalga iletme hızı (VP ve VS) ölçülmüştür.  ProShake yazılımına aktarılan arazi verileri ve ivme kayıtları ters evrişim işlemi uygulanarak zemin etkisinden arındırılmıştır. 

References

[1] Beyaz, T., 2004. Zemin etkisinden arındırılmış deprem kayıtları kullanılarak Türkiye için yeni bir deprem enerjisi azalım bağıntısının geliştirilmesi. Ankara Üniv., FBE, Jeoloji Müh. ABD., Doktora Tezi (yayımlanmamış), 271 s., Ankara.
[2] AFAD-DAD (Afet ve Acil Durum Başkanlığı-Deprem Araştırma Dairesi). 2004. 1976-2004 Yılları arasında meydana gelmiş olan depremlerin ivme kayıtları. (http://angora.deprem.gov.tr/ftpt.htm; www.angora.deprem.gov.tr; Erişim Tarihi: 2004).
[3] Seed, H. B., Chaney, R. C. and Pamukcu, S. (Prior to 1975) 1999. Earthquake effects on soil-foundation systems. In: Fang, H.-Y. (editor) Foundation Engineering Handbook, Part: I, 594-672.
[4] Telford, W. M., Geldart, L. P. and Sheriff, R. E. 1990. Applied Geophysics. Cambridge University Pres, 2nd Edition, 770 p.
[5] Krinitzsky, E. L., Gould, J. P. and Edinger, P. H. 1993. Fundamentals of Earthquake-Resistant Construction. John Wiley and Sons, Inc., pp. 299.
[6] Ohya, S. 1986. In Situ P and S wave velocity Measurement. Use of In Situ Tests in Geotechnical Eng.: ASCE Geotechnical Special Publication, No: 6, New York, NY., p: 1218-1235.
[7] Kramer, S. L. 1996. Geoteknik deprem mühendisliği. (Çeviren: Kayabalı, K. 2003) Gazi Kitabevi, 708 s., Ankara.
[8] Silvia, M. T. and Robinson, E. A. 1979. Deconvolution of geophysical time series in the exploration for oil and natural gas. Developments in Petroleum Science, 10, pp: 113-180.
[9] Oldenburg, D. W. 1981. A comprehensive solution to the linear deconvolution problem. Geophys. J. R. Astr. Soc., 65, 331-357.
[10] Dobrin, M. B. and Savit, C. H. 1988. Introduction to geophysical prospecting. McGraw-Hill Book Company (fourth edition), 867 p.
[11] Schnabel, P. B., Lysmer, J. and Seed, H. B. 1972. SHAKE: A Computer program for earthquake response analysis of horizontally layered sites. Report No. EERC 72-12, Earthquake Engineering Research Center, University of California, Berkeley, California.
[12] ProShake-User’s Manuel. (2003). ProShake: Ground response analysis program (version 1.1). User’s manual, EduPro Civil Systems, Inc. Redmond, Washington, 54 pp, (http://www.proshake.com).
[13] Vucetic, M. and Dobry, R. 1991. Effect of soil plasticity on cyclic response. Journal of Geotechnical Engineering. ASCE, 117 (1), 89-107.
[14] Sun, J. I., Golesorkhi, R. and Seed, H. B. 1988. Dynamic moduli and damping ratios for cohesive soils. Report No. EERC 88-15, Earthquake Engineering Research Center, Univ. Of California, Berkeley.
[15] Ishibashi, I. and Zhang, X. 1993. Unified dynamic shear moduli and damping ratios of sand and clay. Soils and Foundation. 33 (1), 182-191.
[16] Seed, H. B. and Idriss, I. M. 1970. Soil moduli and damping factors for dynamic response analyses. Report # EERC, 70-10, Earthquake Engineering Research Center, Univ. Of California, Berkeley, 15 p..
[17] Seed, H. B., Wong, R. T., Idriss, I. M. and Tokimatsu, K. 1984. Moduli and damping factors for dynamic analyses of cohesionless soils. Journal of Geotechnical Engineering, 112 (11), 1016-1032.